Wespen op pad als fruitsuikerzuigers
Het maken van gedichten geldt als een volkse vermakelijkheid rond vooral de verjaardag van ons aller
Sinterklaas. Iedereen kent ze, maar wie heeft ooit gehoord van een alfabetisch gedicht over
plantenziekten door ongedierte ? ,,W zijn de wespen, die zuigen aan fruit, X is de Xyleborus, die houdt
het in appels best uit”, aldus het ‘Plantenziektenkundig Alphabeth’ in de Nieuwe Hoornsche Courant
van 5 november 1927. We hebben niet meer dan één van dit soort gedichten voor u kunnen vinden.
Mocht er iemand twijfelen aan de deskundigheid van de dichter, dan zal een melding in het Algemeen
Nederlandsch Landbouwblad van 27 september 1928 overtuigend zijn: ,,De wijfjes van deze wespen
(bedoeld is zaagwespen) leggen tijdens den bloei der vruchtboomen op het vruchtbeginsel hun eieren.
Na een paar weken komen hieruit larven, die zich in de vrucht graven en zich een gang graven naar het
klokkenhuis waar zij de pitten wegvreten. De aangetaste vruchten worden ernstig beschadigd en vallen
meest voor half Juli al. Voordat de larven volwassen zijn, vernielen ze vaak nog een tweede vrucht”.
Buizerds
Gemeld wordt nog dat de larven IN de grond overwinteren waaruit een volgend voorjaar dan de
zaagwespen tevoorschijn komen. Het houden van scharrel-kippen in boomgaarden, ook dat was
toentertijd al bekend, is een van de velerlei remedies vanuit de volkse wetenschap in de strijd tegen
wespen. Zij voeden zich in de vrije loop met onder meer larven en wormen. Vogelkenners weten dat
bijvoorbeeld ook buizerds naast muizen, ratten en kikkers ook wespen verslinden.
Plaagjaren
In deze tijd, met zware accenten op de gevolgen van de klimaatverandering, is het goed te weten dat er
echte wespenjaren zijn. In Engeland staan bijvoorbeeld door droogte 1893 en 1938 bekend als de jaren
waarin wespenplagen volksplagen waren. Boeren en landarbeiders durfden soms geen werk op het
land te verrichten uit vrees voor wespenlegers. In Frankrijk is 1934 een plaagjaar geweest. ,,In het
Moezelgebied wordt gemeld dat de wijnoogst bedreigd wordt door wespen, die in de rijpende druiven
prikken en de druiven leegzuigen”, zo meldt de Nieuwe Haarlemsche Courant van 18 augustus 1934.
Bewaarappeltjes
Vanwege hun voorliefde voor suiker werden wespen soms gelokt met een mengsel van honing en
kleefstof. Wat je nooit moet doen, is het overgieten van een wespennest met terpentijn dat daarna in
de brand wordt gestoken. Een 18-jarige schildergezel, die overigens werd gewaarschuwd door zijn
collega’s, probeerde dat eenmaal op de steigers bij de Hervormde Kerk in Erica. Het leverde dankzij
een snel uitslaande brand nieuws op voor de grote pers, maar ook een pijnlijke les. Proberen is niet de
kunst, schakel dus bijtijds een deskundige in. En, bewaar een appeltje voor de dorst op een veilige
plaats. Fruitsuikerzuigers zoals wespen hebben aan weinig genoeg om een wereld te voeden.